مواد اولیه جانبی در داروسازی
اکسی‌پینت (Excipient) یا مواد اولیه جانبی به ماده یا موادی گفته می‌شود که در فرمولاسیون و در کنار ماده موثره دارویی در فرمول دارو به کار می‌رود اما خاصیت دارویی و درمانی ندارد. این مواد برای اهداف دیگری چون پایداری دارو، ایجاد خاصیت بافری، حفاظت از دارو در برابر عوامل میکروبی و… به کار می‌رود.
این مواد را می‌توان بر اساس عملکردشان در فرمول دارو به چند دسته تقسیم کرد:
این مواد برای افزایش حجم دارو و تسهیل فرآیند تولید آن استفاده می‌شوند. این مواد معمولاً ارزان‌قیمت و فراوان هستند و تأثیری بر اثربخشی دارو ندارند.
برخی از مواد پرکننده رایج عبارتند از:
مواد پرکننده معمولاً از مواد طبیعی مانند نشاسته، سلولز، یا گلوکز ساخته می‌شوند. این مواد معمولاً بی‌ضرر و غیر سمی هستند.
این مواد برای تسهیل فرآیند شکل‌دهی دارو استفاده می‌شوند. این مواد از چسبندگی مواد دارویی به یکدیگر جلوگیری می‌کنند و باعث می‌شوند که دارو به راحتی شکل بگیرد. برخی از مواد روان‌کننده رایج عبارتند از:
مواد روان‌کننده معمولاً از مواد معدنی یا آلی مانند استئارات منیزیم، استئارات سدیم، یا تری‌گلیسیریدهای چرب ساخته می‌شوند. این مواد معمولاً بی‌ضرر و غیر سمی هستند.
این مواد برای بهبود طعم و ظاهر دارو استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند تأثیری بر اثربخشی دارو داشته باشند. به عنوان مثال، مواد طعم‌دهنده می‌توانند باعث افزایش جذب دارو شوند. برخی از مواد طعم‌دهنده و رنگ‌دهنده رایج عبارتند از:
مواد رنگ‌دهنده و طعم‌دهنده می‌توانند از مواد طبیعی یا مصنوعی ساخته شوند. طعم‌دهنده های طبیعی معمولاً از گیاهان یا میوه‌ها تهیه می‌شوند. رنگ‌دهنده های طبیعی معمولاً از گیاهان یا جانوران تهیه می‌شوند. مواد طعم‌دهنده و رنگ‌دهنده مصنوعی معمولاً از ترکیبات شیمیایی ساخته می‌شوند.
این مواد برای جلوگیری از رشد میکروارگانیسم‌ها در دارو استفاده می‌شوند. این مواد می‌توانند از فاسد شدن دارو جلوگیری کنند و ایمنی آن را افزایش دهند. برخی از مواد نگهدارنده رایج عبارتند از:
مواد نگهدارنده معمولاً از مواد شیمیایی ساخته می‌شوند. این مواد می‌توانند باکتری‌ها، قارچ‌ها، یا مخمرها را از بین ببرند. مواد نگهدارنده باید بی‌ضرر و غیر سمی باشند.
این مواد برای جذب رطوبت از دارو استفاده می‌شوند. این مواد از خیس شدن دارو جلوگیری می‌کنند و باعث می‌شوند که دارو در شرایط مناسبی نگهداری شود. برخی از مواد جذب‌کننده رایج عبارتند از:
مواد جذب‌کننده معمولاً از مواد معدنی مانند سیلیکا ژل، کلسیم کربنات، یا کربن فعال ساخته می‌شوند. این مواد می‌توانند رطوبت را جذب کنند.
این مواد برای محافظت از دارو در برابر عوامل محیطی استفاده می‌شوند. این مواد از خورده شدن دارو توسط حیوانات و از آسیب دیدن آن در اثر نور و گرما جلوگیری می‌کنند. برخی از مواد پوشش‌دهنده رایج عبارتند از:
مواد پوشش‌دهنده معمولاً از مواد طبیعی یا مصنوعی مانند ژلاتین، صمغ عربی، یا پلی‌وینیل پیرولیدون ساخته می‌شوند. این مواد می‌توانند از دارو در برابر عوامل محیطی محافظت کنند.
این مواد نقش مهمی در کیفیت و ایمنی داروها ایفا می‌کنند. این مواد می‌توانند بر پایداری، جذب، و اثربخشی دارو تأثیر بگذارند. بنابراین، انتخاب مواد مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مواد اولیه جانبی مناسب باید دارای ویژگی‌های زیر باشند:
استفاده از مواد اولیه جانبی در داروسازی تابع قوانین و مقررات خاصی است. سازمان‌های نظارتی مانند سازمان غذا و دارو (FDA) در کشورهای مختلف، استانداردهای خاصی را برای استفاده از مواد اولیه جانبی در داروها تعیین کرده‌اند. این استانداردها شامل موارد زیر هستند:
با پیشرفت علم و فناوری، مواد اولیه جانبی جدیدی در حال توسعه هستند. این مواد اولیه جدید ویژگی‌های بهتری نسبت به مواد قدیمی دارند. به عنوان مثال، برخی از انواع جدید پایداری بهتری دارند و یا اثربخشی دارو را افزایش می‌دهند.
در آینده، انتظار می‌رود که استفاده از مواد اولیه جانبی جدید در داروسازی افزایش یابد. این امر منجر به بهبود کیفیت و ایمنی داروها خواهد شد.
در مجموع، مواد اولیه جانبی نقش مهمی در کیفیت، ایمنی، قیمت، راحتی استفاده، و سازگاری زیستی داروها ایفا می‌کنند. انتخاب این نوع مواد مناسب می‌تواند منجر به بهبود این عوامل شود و از این طریق، به بهبود سلامت بیماران کمک کند.
شرکت پاسارگاد شیمی پاد با بیش از 20 سال سابقه ، فعالیت مستمر و بی وقفه در عرصه واردات و توزیع مواد اولیه صنایع دارویی ، آرایشی ، بهداشتی و غذایی با تلاش همکاران ، حس اعتماد مشتریان ، بازاریابی مدرن و ارائه خدمات منحصر به فرد همراه با نیاز سنجی دقیق علمی و شناخت عمیق از ضرورت های دارویی کشور ، هم اکنون این افتخار را داراست که به بخش عمده ای از تقاضای بازارهای داخلی پاسخ مثبت دهد . این توانمندی ریشه در باور راسخ گردانندگان این مجموعه دارد که تنها راه توسعه و آبادانی سرزمین کهنمان را اتکا به قدرت لایزال الهی و بهره گیری از تجارب متخصصین بومی می دانند . سیر صعودی توسعه روز افزون شرکت پاسارگاد شیمی پاد نشت گرفته از پیشرفت گام به گام با لحاظ کردن تمامی استاندارد های محصولات و خدمات ارائه شده ای است که سبب ساز ترقی هرچه بیشتر این مجموعه ی پویا و بالنده را فراهم آورده است .
تمامی حقوق متعلق به شرکت پاسارگاد شیمی پاد می باشد .
